Czy gryzonie mają sny?
- lek. wet. Justyna Frańczak
- 6 lip
- 2 minut(y) czytania
Czy patrząc na swoje śpiące gryzonie, zastanawialiście się, czy te maleńkie istoty mogą mieć marzenia senne? Czy potrafią „przeżywać” we śnie swój dzień tak jak człowiek? Wygląda na to, że naukowcy też się nad tym głowili — i mają odpowiedź: TAK! Co więcej, prawdopodobnie śnią konkretne obrazy, odtwarzając to, co przeżyły. To fascynujący przełom w neurobiologii i kolejny dowód na to, że gryzonie to nie tylko sprytne, ale i bardzo skomplikowane stworzenia.
Sen u ssaków składa się z dwóch głównych faz:
Faza NREM (sen wolnofalowy) – dzieli się na zasypianie, sen płytki i sen głęboki. W tej fazie ciało się regeneruje i odpoczywa.
Faza REM (sen paradoksalny) – zdecydowanie najciekawsza 😉. Choć ciało jest wtedy nieruchome, mózg wykazuje dużą aktywność. Gałki oczne poruszają się szybko, a mózg generuje marzenia (i czasem koszmary) senne.
Naukowcy już wcześniej wiedzieli, że u myszy występuje faza REM. Przez długi czas nie było jednak wiadomo, czy gryzonie rzeczywiście „śnią” – czy ich mózgi tworzą obrazy i sceny, czy może to tylko przypadkowe impulsy neuronowe. Przełom nastąpił w 2022 roku dzięki badaniom przeprowadzonym przez Yuta Senzai i Massimo Scanziani. Odkryto, że ruchy oczu myszy w czasie snu REM odzwierciedlają aktywność tzw. komórek kierunku głowy (head-direction cells) – neuronów odpowiedzialnych za orientację przestrzenną. Gdy mysz biega po labiryncie, jej mózg zapisuje „mapę” trasy. I właśnie tę mapę odtwarza potem we śnie!
Ruchy gałek ocznych podczas snu REM odpowiadały kierunkom, w które myszy „patrzyły” w świecie snu. To oznacza, że myszy nie tylko przetwarzają informacje podczas snu, ale robią to w formie obrazów – zupełnie jak ludzie.
Następnym razem, gdy zobaczysz swojego pupila śpiącego spokojnie, pomyśl - może właśnie przeżywa swoje małe, senne przygody, a Ty jesteś ich częścią?
Na podstawie:
~ Senzai Y, Scanziani M. A cognitive process occurring during sleep is revealed by rapid eye movements. Science. 2022;377(6609):999-1004. doi:10.1126/science.abp8852
Comments