Skręt płata wątroby u królika – szybka diagnoza ratuje życie
- lek. wet. Justyna Frańczak
- 13 minut temu
- 4 minut(y) czytania
Każdy opiekun królika wie, że choroby u tych zwierząt potrafią pojawić się nagle. Rano królik skacze i z apetytem wcina zioła, a wieczorem walczy o życie... Jakiś czas temu pisałam o niedrożnościach jelit u królików i wspomniałam wtedy o skręcie płata wątroby. Pora rozwinąć ten temat.
Skręt płata wątroby to kolejny stan nagły, czyli taki, w którym w krótkim czasie pojawiają się objawy pogorszenia stanu zdrowia. Bez szybkiej interwencji dochodzi do poważnego uszkodzenia funkcji organizmu, a nawet śmierci zwierzęcia.
Co powinno nas zaniepokoić?
Objawy skrętu płata wątroby są dość niespecyficzne i często diagnoza stawiana jest przypadkowo – np. podczas badań dodatkowych. Królik zwykle prezentuje symptomy podobne do tych występujących przy niedrożności jelit – przyjmuje pozycje ulgowe (np. leży z wyciągniętym tułowiem, unika ruchu) , nie ma apetytu, a jego kał jest nieprawidłowy. Zwierzę staje się niespokojne, wystraszone, unika kontaktu z opiekunem lub przeciwnie – jest obojętne na dotyk i apatyczne. Z godziny na godzinę jego stan się pogarsza.
W takiej sytuacji nie należy zwlekać – każda dodatkowa godzina to mniejsza szansa na przeżycie. Powtarzam to przy każdej okazji: lepiej być nadgorliwym i skonsultować się z lekarzem weterynarii, niż czekać i obserwować, bo później może być za późno.
Co zauważa lekarz podczas wizyty w gabinecie?
Błony śluzowe blade, porcelanowe, a nawet białe
Odwodnienie
Palpacyjnie: rzadko bolesność w okolicy wątroby, częściej wyczuwalny twardy, powiększony płat wątroby po prawej stronie lub pod mostkiem
Zwierzę osłabione, apatyczne, reaguje słabo na bodźce – w stanie wstrząsu hipowolemicznego (dekompensacyjnego)
W badaniu USG:
ocena wyglądu wątroby – czy płat jest zmieniony, powiększony, o zaokrąglonych brzegach i niejednorodnej echogeniczności,
przepływ krwi w płatach wątroby – krążenie w skręconym płacie będzie upośledzone lub w zaniku
obecność płynu pomiędzy płatami wątroby, lub w jamie brzusznej – przy skręcie płata wątroby ten płyn to krew
Badanie krwi: w morfologii widoczna anemia, obniżenie hematokrytu, trombocytopenia, w biochemii: podwyższone parametry wątrobowe (ALT, ASP, ALP, GLDH, GGT), podwyższone CK
Dlaczego dochodzi do skrętu płata wątroby?
Wątroba królika składa się z 5 płatów: lewego bocznego, lewego przyśrodkowego, prawego, ogoniastego i czworobocznego. Najczęściej skrętowi ulegają płaty zlokalizowane po prawej stronie, czyli płat ogoniasty, rzadziej czworoboczny. Dlaczego dochodzi do skrętu? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ale są pewne przypuszczenia/hipotezy... Kwestia anatomii, a konkretniej więzadeł wątroby, np. zdarzają się króliki bez więzadła obłego wątroby. Zdarza się też, że płat owija się wokół więzadła łączącego płat ogoniasty z wnęką wątroby. Więzadła lewe są mocniejsze niż prawe, stąd częstsze skręty prawych płatów wątroby. Rozszerzony żołądek może uciskać i mechanicznie spychać płaty wątroby doprowadzając do ich skrętu. Przypuszcza się, że przebyte choroby wątroby mogą wpływać na podatność na skręt. Być może istnieje również predyspozycja rasowa? W mojej praktyce najczęściej skręty miewają króliki ras olbrzymich oraz króliki z klapniętymi uszami.
Co się dzieje, gdy się skręca płat?
W wyniku skrętu dochodzi do zamknięcia odpływu żylnego z danego płata. Krew nadal napływa tętnicami, co powoduje ostre przekrwienie, szybki obrzęk i w konsekwencji martwicę płata. Krew wycieka do jamy brzusznej, prowadząc do wstrząsu hipowolemicznego i śmierci zwierzęcia.
Gdy zdiagnozujemy skręt…
Najważniejsze! STABILIZACJA. Pamiętajcie, to nie sam brak krwi zabija, lecz brak wypełnienia naczyń krwionośnych. Dlatego w przypadku skrętu płata wątroby należy pacjenta nawodnić, założyć wkłucie dożylne i podać kroplówkę dożylną, aby utrzymać ciśnienie i przepływ w układzie krążenia. Kroplówka podskórna w tym przypadku, będzie działała zbyt wolno, a zależy nam na szybkim uzupełnieniu płynów w organizmie.
Zwierzę we wstrząsie jest wychłodzone i niedotlenione – najlepiej stabilizować je w inkubatorze z dostępem do tlenu. Lekarz podaje leki przeciwbólowe i opiaty, aby uspokoić zwierzę i przygotować do operacji. Jeśli to możliwe, przetacza się krew od króliczego dawcy. Im zwierzę bardziej ustabilizowane, tym ma większą szansę na przeżycie operacji.
Gdy zwierzę jest ustabilizowane, wykonuje się lobektomię – chirurgiczne usunięcie skręconego płata. Często zabiegowi towarzyszy usuwanie niedrożności jelit, a nawet otwarcie żołądka i usunięcie z niego zalegającej treści. W trakcie operacji należy kontynuować nawadnianie i ogrzewanie pacjenta. W niektórych sytuacjach można wykonać autotransfuzję śródoperacyjną – czyli pobrać krew, która wypłynęła do jamy brzucha i przywrócić ją do krążenia.
Po operacji monitorujemy zwierzę z reguły przez 2-3 dni, aż zacznie samodzielnie pobierać pokarm i prawidłowo się wypróżniać. Kontrolujemy oddawany mocz oraz kał. Kontrolujemy parametry krwi, szczególnie poziom czerwonych krwinek.
Jak zapobiec skrętowi płata wątroby?
Niestety, nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, dlaczego dochodzi do skrętu płata wątroby, dlatego trudno skutecznie temu zapobiec. Często jednak towarzyszy mu niedrożność jelit, więc jednym ze sposobów profilaktyki może być zapobieganie właśnie niedrożnościom.
Jeśli u królika pojawiają się takie objawy, jak apatia, brak apetytu czy nieregularne bądź całkowite zatrzymanie wydalania kału, a dodatkowo badania krwi wykazują anemię i podwyższone parametry wątrobowe – warto wziąć pod uwagę skręt płata wątroby jako jedną z możliwych przyczyn. Dalsza diagnostyka powinna uwzględniać ten scenariusz.
Zbagatelizowanie problemu niemal zawsze kończy się tragicznie – większość królików z tą diagnozą umiera bez interwencji. Skręt płata wątroby wcale nie jest rzadkością, dlatego nie należy zwlekać z wizytą u lekarza weterynarii, jeśli stan zwierzęcia zaczyna budzić niepokój. W przypadku tej choroby każda godzina ma znaczenie.
Kommentare