KOPROFAGIA ~Jacek

 

Koszatniczki wykazują skłonność do koprofagii. Na wolności mają ograniczony dostęp do pożywienia, więc przeżuwają własne odchody, ale także (w porach suchych) bydła i koni. W ciągu doby mogą przeżuć nawet 38% własnych odchodów. W ten sposób odzyskują nie wykorzystanych przy pierwszym trawieniu składników odżywczych.

W związku z tym, że istotnym elementem procesu trawienia tych zwierząt jest fermentacja bakteryjna w kątnicy, spożywanie własnych odchodów wspomaga trawienie. Jeśli więc nasza koszatniczka chwyta w łapki swoje odchody i je zjada, to jest to naturalny, prawidłowy odruch. Nie należy jej w tym przeszkadzać.
Własne odchody mogą być dla koszatniczki naturalnym probiotykiem, który wspomoże funkcjonowanie układu trawiennego po kuracji antybiotykowej.

​

ZIELARNIA, czyli co koszomaniak–zielarz wiedzieć powinien.

Zioła mają wiele wspaniałych właściwości. Udowodniono, że niektóre są lepsze od dostępnych na rynku leków. Jeżeli będziemy z umiarem i rozsądkiem podawać naszym koszatniczkom sprawdzone zioła, wyjdzie im to na zdrowie.

Spis ten powstał, aby opisać skład i właściwości ziół powszechnie występujących w naturze i dostępnych w sklepach, a także przybliżyć ich wygląd i występowanie osobom chcącym je zbierać. Jeśli zdecydujemy się na zbiór ziół musimy:
- wybrać rośliny czyste, nie rosnące przy drogach, fabrykach, itp.
- upewnić się, czy rośliny nie były pryskane
- dokładnie umyć i osuszyć roślinę przed podaniem koszatniczce
- zasięgnąć opinii, czy zebrana roślina jest na pewno tą, za jaką ją uważamy- poniższy spis przestawia wygląd ziółek bardzo skrótowo. Nie ryzykujmy zdrowia naszych pupili!
-najlepiej zbierać zioła w sezonie, tzn. od 25 czerwca do 15 sierpnia.
Spis jest także przeznaczony dla osób, które ziółka kupują i chciałyby dowiedzieć się więcej o ich działaniu. Zapraszamy do lektury:


BABKA LANCETOWATA
Wygląd: liście lancetowate, o ostrym szczycie. Kwiatki drobne, niepozorne, białe do brunatnoróżowych, zebrane w brunatny kłos.
Występowanie: łąki, trawniki, pastwiska, przydroża, zbocza, polany.
Skład: śluz, glikozyd aukubina, garbniki, flawonoidy, kwas krzemowy, sole cynku i potasu
Co podajemy: liście (zbierane od maja do września)
Zastosowanie: stosowana często w zapaleniach oskrzeli, zatok- rozrzedza śluz, ułatwia wykrztuszanie oraz stanach zapalnych jamy ustnej. Ponadto działa na układ pokarmowy- wzmaga wydzielanie soków żołądkowych, ma działanie przeciwbiegunkowe, przeciwskurczowe.

BRZOZA BRODAWKOWATA
Wygląd: kwiaty zebrane w kwiatostany, tzw. kotki. Liście o trójkątnym kształcie, nierówno ząbkowane.
Występowanie: występuje pospolicie na suchych, piaszczystych terenach, nieużytkach, w lasach liściastych, borach mieszanych i sosnowych, w zaroślach, wzdłuż szlaków kolejowych.
Skład: glikozydy flawonolowe (gł. hiperozyd), olejek eteryczny, garbniki, do 5% wit. C oraz do 4% soli magnezu, potasu, cynku, miedzi.
Co podajemy: liście, gałęzie- roślina o dozwolonych gałązkach.
Zastosowanie: działanie na układ moczowy- moczopędne, niedrażniące przy tym nerek, bakteriobójcze, dezynfekuje drogi moczowe. Liście brzozy są polecane przy leczeniu chorób wątroby spowodowanych stosowaniem silnych środków chemicznych.

BURAK ZWYCZAJNY
Wygląd: liście dolne duże, jajowate o falistych brzegach, liście łodygowe podłużne lub lancetowate. kwiaty zebrane są w dość duże wiechy. Korzeń spichrzowy.
Występowanie: roślina uprawna
Skład: witaminy z grupy B, PP, A, witamina C.
Co podajemy: korzeń
Zastosowanie: działanie pobudzające i zwiększające odporność organizmu. Po zjedzeniu suszonego buraka koszatniczka może siusiać na czerwono- to normalny objaw, nie należy się tym niepokoić.

CHABER BŁAWATEK
Wygląd: kwiaty o 5-ciu rurkowato zrośniętych płatkach o barwie ciemnobłękitnej, czerwonej, różowej lub białej.
Występowanie: pola uprawne, rozpowszechniony jako chwast zbożowy.
Skład: antocyjany, glikozydy flawonowy.
Co podajemy: kwiat
Zastosowanie: przy zaburzeniach żołądkowych, działa moczopędnie i przeciwzapalnie (niekiedy stosowany w chorobach oczu).

CHMIEL ZWYCZAJNY
Wygląd: płożąca się lub pnąca łodyga, z haczykowato wygiętymi włoskami. Kwiatostany przypominające szyszki.
Występowanie: wilgotne zarośla, olsy, łęgi, stare parki, ogrody.
Skład: olejki goryczowe, flawonoidy, związki siarkowe.
Co podajemy: owocostany („szyszki”)
Zastosowanie: ma właściwości uspokajające, bakteriostatyczne i moczopędne. Usprawnia trawienie i pobudza apetyt.

CYKORIA PODRÓŻNIK
Wygląd: liście niewielkie, lancetowate, całobrzegie lub lekko ząbkowane. Kwiaty niebieskie, czasem białe lub różowe. Korzeń gruby, mięsisty, brunatny.
Występowanie: pobocza dróg, nasypy, ugory, łąki i obrzeża pól uprawnych.
Skład: składniki goryczowe, fenolokwasy, inulina
Co podajemy: korzeń
Zastosowanie: działanie na układ pokarmowy- łagodnie pobudza wydzielanie soku żołądkowego, usprawnia trawienie i przyswajanie pokarmów, zwiększa łaknienie.

DZIURAWIEC POSPOLITY
Wygląd: liście eliptyczne długości ok. 3 cm. Blaszka liściowa prześwitująco kropkowana. Kwiaty żółte, 5-cio płatkowe z widocznymi wieloma pręcikami.
Występowanie: trawiaste zarośla, ciepłolubne murawy, także ubogie, miedze.
Skład: Flawonoidy (hiperozyd , rutozyd, kwercetyna), garbniki katechinowe, olejek eteryczny, kwasy wielofenolowe, fitosterole oraz substancje uczulające na światło.
Co podajemy: ziele
Zastosowanie: działanie na układ pokarmowy- stosowany przy skurczach mięśni gładkich przewodu pokarmowego, przy biegunce, nieżytach żołądka i jelit, wspomaga przemianę materii, łagodzi wzdęcia, poprawia apetyt. Ponadto wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwwirusowe, wzmacniające naczynia krwionośne, uspokajające, dezynfekujące. Niszczy bakterie Gram dodatnie (paciorkowiec, gronkowiec).

GŁÓG JEDNOSZYJKOWY, DWUSZYJKOWY
Wygląd: liście 7-klapowe lub sieczne, z przylistkami, wcięte. Kwiaty białe, 5-cio płatkowe, zebrane w baldachy.
Występowanie: obrzeża lasów, zarośla, przydroża.
Skład: flawonoidy, glikozydy, kwasy triterpenowe,
Co podajemy: kwiat, gałązki- roślina o dozwolonych gałązkach.
Zastosowanie: łagodnie działa na układ krążenia.

GRYKA ZWYCZAJNA
Wygląd: liście trójkątnie sercowate do strzałkowatych, wonne kwiaty o barwie białej, różowej, czerwonej.
Występowanie: szeroko rozpowszechniona jako roślina uprawna.
Skład: flawonoidy: rutyna (wit. P do 5%), kwercetyna, hiperozyd, kwasy organiczne.
Co podajemy: ziele
Zastosowanie: wzmacnia naczynia krwionośne, dzięki dużej zawartość witaminy P. Doskonałe jako pokarm uzupełniający.

HIBISKUS (KETMIA SZCZAWIOWA)
Wygląd: kwiaty do 10 cm średnicy, jasnożółte, z czerwoną nasadą.
Występowanie: wyłącznie w uprawie.
Skład: antocyjany, wit. C
Co podajemy: kwiat
Zastosowanie: wykazuje działanie wzmacniające układ odpornościowy.

JASNOTA BIAŁA
Wygląd: liście sercowate, piłkowane. Kwiaty białe, czasami kremowobiałe, wyrastają pionowo w okółkach w kątach liści. Mają dwuwargową budowę.
Występowanie: pospolita w Polsce, przydroża.
Skład: flawonoidy (kwercetyna, izokwercetyna), olejki eteryczne, substancje śluzowe, garbniki, saponiny.
Co podajemy: ziele
Zastosowanie: przeciwzapalne, dezynfekujące, pomaga usuwać z organizmu szkodliwe produkty przemiany materii.

JEŻÓWKA PURPUROWA
Wygląd: roślina o wysokości do 1,5m. Kwiaty zebrane w koszyczek o średnicy 10 cm. Brzeżne kwiaty duże, purpurowe, a wewnętrzne pomarańczowobrązowe.
Występowanie: roślina uprawna.
Skład: flawonoidy, polisacharydy, glikozydy flawonowe.
Co podajemy: ziele
Zastosowanie: najważniejszą właściwością jeżówki jest aktywność immunostymulująca, czyli podnosząca odporność organizmu. Można ją podawać, przy łagodnych stanach przeziębienia. Wykazuje także działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe.

JEŻYNA
Wygląd: kolczasty krzew, wysoki do 1,5m. Liście obłe, piłkowane z zaostrzonym końcem.
Występowanie: na całym niżu i w niższych partiach górskich, w lasach, zaroślach, na miedzach, przydrożach.
Skład: 8% garbników, kwasy organiczne, flawonoidy, triterpeny.
Co podajemy: liście
Zastosowanie: moczopędne, napotne, wykrztuśne, stosowane przy przeziębieniach, biegunkach, wzdęciach. Wykazano też działanie hipoglikemiczne, czyli obniżające poziom cukru we krwi, co jest istotne dla koszatniczek.

JĘCZMIEŃ ZIELONY
Wygląd: charakterystyczny kłos na szczycie sztywnej łodygi z podłużnymi liśćmi.
Występowanie: roślina uprawna.
Skład: jest bogaty w wapń, żelazo, wszystkie podstawowe aminokwasy, witaminę C, flawonoidy, witaminę B12 i enzymy.
Co podajemy: młode pędy
Zastosowanie: wspomaga pracę żołądka, przeciwdziała stanom zapalnym.

KOPER WŁOSKI
Wygląd: liście pierzaste i „nitkowate”, kwiaty zielonożółte, złożone w charakterystyczne baldachy, bardzo drobne.
Występowanie: działki, ogrody, pola.
Skład: olejek eteryczny (2-6%, główny składnik: anetol), flawonoidy, sole mineralne, wapń, żelazo, fosfor, witaminy: D, E, K, B1, B2, B6, B12, H, C.
Co podajemy: owoc, ziele
Zastosowanie: działanie na układ pokarmowy- ma właściwości wiatropędne, pobudza trawienie, wydzielanie żółci i soku żołądkowego. Ponadto działa przeciwkaszlowo, przeciwskurczowo.

KRWAWNIK POSPOLITY
Wygląd: wysokość 20-50 cm. Kwiaty małe, gęsto zebrane na szczytach łodyg, białe, biało-brązowe lub lekko różowe, tworzą płaskie kwiatostany zebrane w baldachogrono. Liście bardzo gęsto występujące na łodydze, podłużne i długie.
Występowanie: licznie występujący chwast, rośnie na łąkach, przy drogach i pastwiskach.
Skład: olejek eteryczny (0,25-0,5%), flawonoidy, wit. B, sole mineralne zwłaszcza cynku i magnezu.
Co podajemy: ziele
Zastosowanie: działanie na układ pokarmowy- wzmaga wydzielanie żółci i soków trawiennych. Ponadto ma właściwości przeciwzapalne, rozkurczowe.

KOCANKA PIASKOWA
Wygląd: kwiaty zebrane w kuliste, pomarańczowo-żółto-złociste koszyczki, te zaś z kolei tworzą baldachokształtną wiechę. Łodyga popielatoszara, wełnistofilcowata, cała roślina pokryta srebrzystymi włoskami. Pod ziemią posiada kłącze.
Występowanie: ugory, nieużytki, wydmy, brzegi lasów, skarpy, przydroża.
Skład: flawonoidy, glikozydy, ftalidy, olejek eteryczny.
Co podajemy: kwiat
Zastosowanie: działanie na układ pokarmowy- wzmaga wydzielanie żółci, zmniejsza napięcie mięśni gładkich jelit, stosowana w chorobach wątroby (kamica), pobudza trawienie i resorpcję składników pokarmowych. Ponadto zawarte ftalidy mają działanie przeciwrobacze.

LEN ZWYCZAJNY
Wygląd: kwiat ze średniej wielkości jasnoniebieskimi płatkami. Liście drobne, lancetowate ułożone skrętolegle. Łupina nasienia jest ciemna czerwonawobrunatna lub żółta, gładka, błyszcząca. Nasiona mają 4-6mm długości, 2-3mm szerokości, jeden koniec jest zaokrąglony, drugi koniec tworzy skośny szpic
Występowanie: roślina uprawna.
Skład: śluz (3-8%), olej tłusty (40%), niewielka ilość glikozydów cyjanogennych (1,5%), które uwalniają cyjanowodór, ale tylko z roztartych i namoczonych nasion, dlatego ważne jest, żeby parzyć siemię lniane we wrzącej wodzie, która inaktywuje enzymy rozkładające glikozydy do cyjanku.
Co podajemy: nasienie (wywar)
Zastosowanie: działanie na układ pokarmowy- osłaniające na przewód pokarmowy w stanach zapalnych, stosowany przy nieżycie żołądka i jelit oraz przede wszystkim przy zaparciach, wpływa hamująco na procesy gnilne w jelitach. Zewnętrznie może być stosowany w postaci okładów jako środek przeciwzapalny.

LESZCZYNA POSPOLITA
Wygląd: liście okrągławe, z zaostrzonym końcem. Kwiaty męskie tworzą tzw. "kotki".
Występowanie: lasy liściaste, zarośla śródpolne, nadwodne, suche stoki.
Skład: flawonoidy, kwas chlorogenowy.
Co podajemy: liście, gałązki- roślina o dozwolonych gałązkach.
Zastosowanie: działanie uspokajające, moczopędne oraz wspomagające usuwanie z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii.

LIPA DROBNOLISTNA, LIPA SZEROKOLISTNA
Wygląd: liście piłowane o sercowatym kształcie. Kwiatostany wielokwiatowe, żółtawo-seledynowe.
Występowanie: można ją spotkać w parkach, przy drogach, w laskach liściastych, ogrodach.
Skład: flawonoidy, śluz, garbiniki, olejek eteryczny, kwasy organiczne.
Co podajemy: kwiat, gałązki- roślina o dozwolonych gałązkach.
Zastosowanie: przeciwzapalne, stosowana przy kaszlu, kichaniu, przeziębieniach oraz zapobiegawczo.

LUCERNA SIERPOWATA
Wygląd: wysokość 20-50 cm. Liście złożone, 3-listkowe, odwrotnie jajowate, omszone, na szczycie delikatnie ząbkowane. Kwiatostan stanowią główki kulisto-jajowate. Kwiaty koloru żółtego. Owoc stanowią strąki.
Występowanie: pospolita na całym obszarze kraju. Występuje na słonecznych wzgórzach, przydrożach, suchych łąkach, zaroślach, na glebach wapiennych.
Skład: znaczne ilości beta karotenu, wit. B, C, D, E i K oraz soli mineralnych: potasu, żelaza, wapnia i fosforu.
Co podajemy: ziele
Zastosowanie: wzmacnia system immunologiczny. Jest środkiem przeczyszczającym, moczopędnym i obniżającym gorączkę. Poznano również jej działanie zapobiegające powstawaniu wola (powiększeniu tarczycy). Wspomaga wchłanianie i przyswajanie węglowodanów, białka, wapnia, żelaza i innych pierwiastków śladowych. Saponiny lucerny w zbyt dużych ilościach mogą być toksyczne.

MACIERZANKA PIASKOWA
Wygląd: liście jajowatopodługowate, nieco skórzaste. Kwiaty dwuwargowe, jasnoróżowe lub zebrane w główkowaty kwiatostan, na końcach pędów.
Występowanie: pospolicie rośnie na terenach piaszczystych.
Skład: olejek eteryczny (02-0,6%), flawonoidy, sole mineralne, garbniki, kwasy organiczne.
Co podajemy: ziele
Zastosowanie: dezynfekujące, rozkurczowe, pobudza trawienie, znosi wzdęcia, ułatwia oczyszczanie dróg oddechowych (działanie wykrztuśne).

MAJERANEK OGRODOWY
Wygląd: małe, owalne listki, lekko owłosione, bez postrzępionych brzegów rosną gęsto na czterokanciastej łodyżce. Kwiatki bardzo małe, najczęściej białawe.
Występowanie: ogrody, działki (roślina przyprawowa)
Skład: olejek lotny, garbniki, gorycze, śluz i inne
Co podajemy: ziele
Zastosowanie: działanie na układ pokarmowy- przyspiesza trawienie, zapobiega wzdęciom i dużej fermentacji, stosowany w zaburzeniach trawiennych. Podawany może być zapobiegawczo raz na jakiś czas - najlepiej z innymi ziołami, takimi jak koper i rumianek. Nie można przesadzać z ilością i częstotliwością, między innymi ze względu na działanie moczopędne.

MALINA WŁAŚCIWA
Wygląd: liście 3-5-7 listkowe, z wierzchu nagie, pod spodem biało owłosione. Kwiaty białe, zebrane w luźne grona albo wiechy. Charakterystyczne owoce.
Występowanie: roślina uprawna. Rośnie lasach, zaroślach, ziołoroślach, na zrębach, na zboczach.
Skład: wit. C, garbniki, kwasy organiczne, śluzy, żywice.
Co podajemy: liście
Zastosowanie: działanie na układ pokarmowy- liść maliny stosuje się także przy biegunkach, nieżycie żołądka, jelit i wzdęciach. Ponadto ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne.

MELISA LEKARSKA
Wygląd: liście sercowato-owalne, ząbkowane i grubo karbowanych. Z pachwin liści wystają niepozorne, drobne kwiateczki. Charakterystyczny mocny, przyjemny zapach.
Występowanie: miejsca uprawne– działki, ogrody
Skład: olejki eteryczne (tu: geranial, neral- silny cytrynowy zapach; linalol, citroneral), garbniki, gorycze, śluz, fenolokwasy (kwas rozmarynowy), związki triterpenowe, flawonoidy.
Co podajemy: liście
Zastosowanie: działanie na układ pokarmowy- pobudza trawienie, wytwarzanie żółci i soku żołądkowego, zmniejsza wzdęcia. Ponadto wykazuje działanie uspokajające, rozkurczowe, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe. Stwierdzono właściwości podnoszące odporność.

MIĘTA PIEPRZOWA
Wygląd: czterokanciasta łodyga z podłużno-jajowatymi liśćmi. Kwiaty fioletowe. Ma charakterystyczny zapach.
Występowanie: rośnie nad brzegami rzek lub na wilgotnych glebach. Można ją znaleźć również na obrzeżach lasów.
Skład: olejek eteryczny (ok. 2%, tu: mentol), flawonoidy, garbniki, glikozydy, gorycze, fanolowkasy.
Co podajemy: liście
Zastosowanie: działanie na układ pokarmowy- zwiększa wydzielane żółci i wytwarzanie soków trawiennych, pobudza łaknienie, często stosowana przy biegunkach. Działa też rozkurczowo, przeciwzapalnie, uspokajająco i nieznacznie obniża ciśnienie krwi.

MNISZEK LEKARSKI
Wygląd: liście podłużne, mocno wcięte. Kwiaty żółte i drobnolistne.
Występowanie: łąki, trawniki, polany, ogrody.
Skład: wit. A, B, C, D, inulina, garbniki, olejek eteryczny, śluz, pektyny, kwas krzemowy.
Co podajemy: ziele, korzeń
Zastosowanie: działanie oczyszczające- oczyszcza organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii, ma działanie moczopędne, oczyszcza drogi żółciowe. Ponadto podnosi odporność, ułatwia trawienie, wykazuje działanie przeciwzapalne, osłaniające, a także wspomaga leczenie początków cukrzycy, co jest ważne dla koszatniczek.

NAGIETEK LEKARSKI
Wygląd: roślina o wysokości 20-50 cm. Liście podłużne, ostro zakończone. Kwiaty mają szerokość do 5 cm, odcieni żółtego aż po pomarańczowy.
Występowanie: rośnie na glebach ciepłych i mocno nasłonecznionych.
Skład: flawonoidy, związki poliacetylenowe, karotenoidy, sterole. Zawiera też śladowe ilości olejków eterycznych
Co podajemy: kwiat
Zastosowanie: ma przede wszystkim działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, przez co przyspiesza gojenie się ran (maści). Ponadto ma działanie rozkurczowe i wzmacnia odporność.

OWIES ZIELONY
Wygląd: zboże dorastające do 1m. Łodyga sztywna, pusta w środku. Liście długie, zaostrzone.
Występowanie: roślina uprawna
Skład: witaminy, błonnik, sole mineralne, krzemionka.
Co podajemy: ziele, ziarniaki (owoce)
Zastosowanie: reguluje przemianę materii, a także działa przeciwzapalnie i uspokajająco.

PASTERNAK ZWYCZAJNY
Wygląd: korzeń cienki i wcześnie drewniejący, u odmian uprawnych gruby o charakterze spichrzowym. Kształt wydłużony (do 35 cm), o białym, silnie pachnącym miąższu. Liście pojedynczo pierzaste składające się z 4-7 par listków o ząbkowanym brzegu.
Występowanie: miedze, łąki, przydroża i pola uprawne (chwast). Lubi tereny lekko wilgotne.
Skład: zawiera dużo soli mineralnych, witaminę C i B, fumanokumaryny, flawonoidy, olejki eteryczne.
Co podajemy: korzeń
Zastosowanie: ma działanie przede wszystkim na układ moczowy- przeciwdziała powstawaniu kamieni moczowych i żółciowych, obniża ciśnienie. Ponadto działa przeciwbólowo i uspokajająco. Nie należy podawać zbyt dużych ilości ze względu na działanie moczopędne.

PIETRUSZKA ZWYCZAJNA
Wygląd: kwiaty drobne, w kolorze zielonożółtym, zebrane w baldach. Liście rosnące na dole łodygi z ogonkiem, trójkątne, potrójnie lub podwójnie pierzaste. Korzeń palowy, o funkcji spichrzowej, barwy białej o twardym miąższu.
Występowanie: roślina uprawna.
Skład: dużo wit. C, A, chlorofil, minerały- żelazo, jod, wapń, olejek eteryczny.
Co podajemy: korzeń, natkę.
Zastosowanie: reguluje funkcjonowanie układu moczowego, ułatwia trawienie, działa rozkurczowo oraz zapobiega zakażeniom. Uwaga: z powodu dużej zawartości wapnia oraz właściwości moczopędnych- podawać małe ilości.

PODBIAŁ POSPOLITY
Wygląd: liście sercowate, kwiaty tworzą mały, złocistożółty koszyczek.
Występowanie: miejsca kamieniste, piarżyska, żwirowiska nadrzeczne, osuwiska, skarpy przydrożne, urwiste brzegi rzek i potoków, hałdy węglowe i pogorzeliska.
Skład: śluz o charakterze kwaśnym (około 8% ), garbniki, flawonoidy, gorycze, sterole i alkaloidy z grupy pirolizydyny
Co podajemy: liść
Zastosowanie: przede wszystkim działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, osłaniające i wykrztuśne.

POKRZYWA ZWYCZAJNA
Wygląd: kształt blaszki liściowej od szerokojajowatego po wąskolancetowaty. Liście z brzegu grubo piłkowane, czasem podwójnie. Kwiaty niepozorne, zielone, zebrane w groniaste kwiatostany.
Występowanie: Pokrzywa uznawana jest jako chwast i rośnie nad brzegami rzek, jezior, na przydrożach i zaroślach.
Skład: witaminy C, K, B, kwas pantotenowy, flawonoidy, olejek eteryczny, histaminę, acetylocholinę, kwas krzemowy i mrówkowy, fitoncydy, sole mineralne (żelazo, magnez, wapń, mangan, krzem).
Co podajemy: liść
Zastosowanie: ma właściwości przede wszystkim moczopędne, oczyszcza organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii. Ponadto obniża poziom cukru we krwi, co jest ważne dla koszatniczek.

PORZECZKA CZARNA
Wygląd: krzew do 2m wysokości. Liście duże, dłoniaste, w nasadzie ucięte lub sercowate, piłkowane. Owoce to małe, czarne jagody.
Występowanie: nadrzeczne olszyny, wilgotne lasy.
Skład: garbniki, olejek eteryczny, flawonoidy, sole mineralne (związki boru, magnez).
Co podajemy: liście
Zastosowanie: działanie na układ moczowy- moczopędne, wspomaga usuwanie z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii. Ponadto hamuje rozwój bakterii w przewodzie pokarmowym, wykazuje działanie przeciwbiegunkowe i przeciwzapalne.

PSZENICA ZIELONA
Wygląd: łodyga do 150 cm wysokości, pusta w środku, w dotyku szorstkawa. Liście podłużne, szorstkawe. Kwiaty zebrane w kłos.
Występowanie: roślina uprawna.
Skład: zawiera bezcenny zestaw witamin, składników mineralnych oraz pierwiastków śladowych.
Co podajemy: pęd
Zastosowanie: podnosi poziom czerwonych krwinek.

RÓŻA DZIKA
Wygląd: średniej wielkości krzew z różowymi kwiatami lub czerwonymi owocami o piłowanych brzegiem liściach i gęsto usadowionych kolcach.
Występowanie: lasy, polany, przydroża, ugory, okolice działek.
Skład: owoc: wit. C (do 12%), B1, B2, E, K i prowitaminę A, flawonoidy, fenolokwasy, antocyjany, pektyny, garbniki, kwasy organiczne, olejek eteryczny, sole mineralne (żelazo). Płatki kwiatów: flawonoidy, antocyjany, garbniki
Co podajemy: owoc, kwiaty
Zastosowanie: Owoc: to przede wszystkim surowiec witaminowy. Uzupełnia niedobory witaminy C. Działa lekko przeciwskurczowo i moczopędnie. Może być stosowana w chorobie przeziębieniowej, w nadmiernej kruchości ścian naczyń włosowatych, w kamicy nerkowej i żółciowej. Pomaga przy zaburzeniach trawienia, bólach brzucha i przeziębieniach. Kwiaty: stosuje się przy niestrawności, bólach gardła, dolegliwościach skórnych, chorobach zakaźnych, zaburzeniach krążenia. Olejek eteryczny różany wykazuje działanie moczopędne, uspokajające i przeciwbakteryjne.

RUMIANEK POSPOLITY
Wygląd: kwiatostan składa się z białych języczkowatych płatków oraz z żółtego środka. Liście podwójne lub potrójne pierzastosieczne.
Występowanie: dziko występuje na polach, przydrożach i siedliskach ruderalnych.
Skład: olejek eteryczny, goryczki, związki żywicowe, cholina, kwasy organiczne, węglowodany i substancje śluzowe.
Co podajemy: kwiat
Zastosowanie: przede wszystkim zewnętrzne w stanach zapalnych skóry w postaci naparów. Ponadto stosowany w przypadkach wzdęć brzucha, kolek i infekcji dróg moczowych. Działa przeciwzapalnie, rozkurczowo, wiatropędne. Należy uważać przy przemywaniu oczu- może wykazywać działanie alergiczne.

RDEST PTASI
Wygląd: małe białawo lub czerwono-zielone kwiaty.
Występowanie: Jest popularnym chwastem, można go spotkać na polach, nad brzegami rzek i przydrożach.
Skład: krzemionka, flawonoidy, olejek eteryczny, kwasy organiczne, garbniki, sole mineralne, witamina C.
Co podajemy: ziele
Zastosowanie: poprawia przemianę materii, wykazuje działanie oczyszczające, moczopędne i przeciwzapalne. Jest uważany za lek przeciwcukrzycowy, co jest ważne dla koszatniczek.

RUTWICA LEKARSKA
Wygląd: liście nieparzystopierzaste o 11-17 lancetowatych listkach. Kwiaty niebieskawe, rzadziej białe, zebrane w grona.
Występowanie: mokre łąki, brzegi wód, wilgotne zarośla.
Skład: pochodna guanidyny- galegina.
Co podajemy: ziele
Zastosowanie: moczopędne i napotne. Obniża poziom cukru we krwi (wyciąg wodny zmniejsza stężenie glukozy we krwi o ok. 30%)

SŁONECZNIK ZWYCZAJNY
Wygląd: liście sercowate, duże, ogonkowe, szorstkie, o piłkowanych brzegach. Kwiaty zebrane w bardzo duże kwiatostany typu koszyczek, o średnicy do 30 cm. Brzeżne kwiaty żółte.
Występowanie: roślina uprawna.
Skład: wit. F, olejek eteryczny.
Co podajemy: płatki
Zastosowanie: wpływają regulująco na czynność przewodu pokarmowego, ułatwiają trawienie.

SZAŁWIA LEKARSKA
Wygląd: roślina lekko owłosiona. Łodyga czterokanciasta. Liście zielono-srebrne, miękkie w dotyku, owalne lub lancetowate, karbowane.
Występowanie: słoneczne zbocza i skały, gleby w miarę wilgotne.
Skład: olejek eteryczny, garbniki, pirokatechiny, flawonoidy, fenolokwasy, goryczki, prowitaminę A, witaminy: C, B, PP, sole mineralne, triterpeny
Co podajemy: liść
Zastosowanie: ma właściwości obniżające poziom cukru we krwi, co jest ważne dla koszatniczek. Wykazuje działanie przeciwzapalne, dezynfekujące, ułatwia trawienie oraz przyswajanie pokarmów.

TOPINAMBUR (SŁONECZNIK BULWIASTY)
Wygląd: dorasta do 3,5 metra. Liście owalne ostro zakończone. Kwiaty nieduże, żółte.
Występowanie: uważany jest za chwast, rośnie na wielu działkach, przy lasach.
Skład: wit. C, B, potas, cynk, fosfor, żelazo, krzemionka, fruktoza, pektyny, błonnik, inulina.
Co podajemy: bulwy
Zastosowanie: Wartości odżywcze bulw topinamburu są godne polecenia, zwłaszcza chorym na cukrzycę, zawierają, bowiem nie skrobię, lecz aż 18% inuliny, przekształcającej się we fruktozę dobrze tolerowaną przez diabetyków. Można go stosować w celu poprawienia przemiany materii i utrzymania właściwej mikroflory jelit, profilaktyce cukrzycy, nowotworów, chorób serca i naczyń oraz przy niewydolności nerek i arytmii serca. Ponadto wzmacnia układ odpornościowy. Bulwy topinamburu nie zawierają tłuszczu ani cholesterolu.

TRUSKAWKA
Wygląd: charakterystyczne czerwone owoce. Liście trójlistkowe, na górnej stronie nagie i lśniące.
Występowanie: roślina uprawna.
Skład: wit. C, B2, B1, B3, antocyjany, fosfor, żelazo.
Co podajemy: liście
Zastosowanie: działanie na układ pokarmowy- przeciwbiegunkowe, pobudza łaknienie, pomaga w zaburzeniach przemiany materii, stanach zapalnych przewodu pokarmowego. Ponadto ma działanie wzmacniające i dezynfekuje drogi moczowe.

WIĄZÓWKA BŁOTNA
Wygląd: liście przerywano nieparzysto-pierzaste, pofałdowane. Kwiaty drobne, żółtobiałe, tworzą na wierzchołku łodygi dużą wierzchotkę dwuramienną.
Występowanie: brzegi wód, mokre łąki, świetliste zarośla, nad rowami.
Skład: glikozydy, flawonoidy, garbniki, olejek eteryczny, kwasy organiczne.
Co podajemy: kwiat
Zastosowanie: utrzymuje właściwą pracę przewodu pokarmowego. Ma działanie przeciwzapalne, napotne, moczopędne.

WIERZBA PURPUROWA
Wygląd: liście lancetowate, długości 12 cm. Kwiaty męskie tworzą tzw. kotki.
Występowanie: doliny rzek, potoków, nad stawami, mokre łąki.
Skład: glikozydy fenolowe (salicyna), flawonowe.
Co podajemy: gałązki- roślina o dozwolonych gałązkach.
Zastosowanie: działanie przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, ściągające.

WRZOS ZWYCZAJNY
Wygląd: roślina pokroju 30-80 cm. Liście bardzo małe, podłużne, wyrastające obok siebie. Kwiaty fioletowe.
Występowanie: suche lasy brzozowe lub sosnowe. Tworzy tzw. "wrzosowiska"- rośnie w grupach.
Skład: garbniki, krzemionka, gorycze, flawonoidy, olejki eteryczne, kwasy organiczne.
Co podajemy: ziele
Zastosowanie: przeciwzapalne, moczopędne. Stosowany w chorobach nerek i przewodu pokarmowego.



ROŚLINY POGRUPOWANE WEDŁUG DZIAŁANIA:

bakteriobójcze:
liść brzozy, liść czarnej porzeczki, ziele dziurawca, ziele tymianku, ziele jasnoty, ziele jeżówki, liść maliny, liść melisa, liść mięty, liść podbiału, liść szałwii, chmiel, kwiat nagietka.

łagodzące wzdęcia:
ziele dziurawca, liść jeżyny, ziele krwawnika, ziele macierzanki, liść maliny, liść melisy, siemię lniane, kwiat rumianku, liść mięty.

moczopędne:
siemię lniane, liść brzozy, korzeń mniszka, ziele skrzypu, liść pokrzywy.

obniżające poziom cukru we krwi:
liść pokrzywy, liść szałwii, topinambur, ziele mniszka, ziele rutwicy.

oczyszczające organizm z toksyn:
liść brzozy, liść czarnej porzeczki, dzika róża, ziele jasnoty, liść jeżyny, liść Leszczyny, łodyga pietruszki, ziele i korzeń mniszka, liść pokrzywy, ziele rdestu, topinambur, kwiat bławatka, chmiel, liść leszczyny, ziele rutwicy, liść mięty.

osłaniające:
siemię lniane, liść babki, liść i korzeń prawoślazu, nasienie kozieradki, kwiat rumianku.

podnoszące poziom czerwonych krwinek:
pszenica zielona.

poprawiające odporność organizmu:
owoc róży, kwiat hibiskusa, ziele jeżówki, liść jeżyny, łodyga pietruszki, topinambur, liść truskawki, korzeń buraka, kwiat nagietka, płatki róży.

przeciwbiegunkowe:
liść czarnej porzeczki, liść mięty, ziele jeżówki, liść jeżyny, liść maliny, liść truskawki.

przeciwbólowe:
kwiat rumianku rzymskiego.

przeciwwirusowe:
owoc i kwiat róży, ziele dziurawca, liść melisy.

przeciwzapalne:
liść babki, ziele dziurawca, ziele jasnoty, ziele jeżówki, ziele krwawnika, liść maliny, ziele i korzeń mniszka, liść podbiału, ziele rdestu, liść szałwii, kwiat bławatka, jęczmień zielony, łodyga pietruszki, kwiat nagietka, kwiat rumianku, kora wierzby.

przy kamienicy nerkowej i żółciowej:
dzika róża.

przy nieżytach jelit i żołądka:
ziele dziurawca, łodyga pietruszki, ziele macierzanka, liść maliny, liść szałwii, kocanka, siemię lniane.

rozkurczowe:
liść babki, ziele dziurawca, kwiat rumianku, ziele krwawnika, liść melisy, liść mięty, owoc kopru.

ułatwiające oczyszczenie dróg oddechowych:
ziele macierzanki, ziele tymianku, liść i korzeń prawoślazu, owoc kopru, liść podbiału.

uspokajające:
liść leszczyny, liść melisy, liść mięty, owocostan chmielu, pęd jęczmienia, liść leszczyny.

wspomagające przemianę materii:
liść babki, ziele dziurawca, łodyga pietruszki, topinambur, ziele i ziarniaki owsa.

wspomagające trawienie:
kwiat bławatka, chmiel, korzeń cykorii, jęczmień zielony, kwiat kocanki, owoc kopru włoskiego, łodyga pietruszki, płatki słonecznika, kwiat rumianku rzymskiego, liść mięty, płatki róży.

wzmacniające naczynia włosowate i krwionośne:
dzika róża, gryka.

wzmagające łaknienie – apetyt:
ziele dziurawca, ziele krwawnika, łodyga pietruszki, liść melisy, liść mięty, korzeń i ziele mniszka, liść szałwii, liść truskawki, chmiel, korzeń cykorii.



ROŚLINY POGRUPOWANE WEDŁUG ZAWARTOŚCI MIKROELEMENTÓW:

wapń - jęczmień zielony, łodyga pietruszki, marchew, pokrzywa, rodzynki

magnez - liść czarnej porzeczki, krwawnik, płatki owsiane, płatki pszenicy, pokrzywa

żelazo - jęczmień zielony, łodyga pietruszki, marchew, płatki owsiane, pokrzywa

jod - łodyga pietruszki

cynk - krwawnik, orzechy arachidowe, płatki owsiane, topinambur

krzem - mniszek, owies zielony, pokrzywa, rdest ptasi, topinambur, skrzyp polny

fosfor - marchew, orzechy arachidowe, płatki pszenicy, topinambur

miedź - marchew

mangan - pokrzywa

potas - banan, topinambur

bor - liść czarnej porzeczki, rodzynki

(beta) karoten - marchew, papaja, pestki dyni

prowitamina A - dzika róża, dziurawiec, jarzębina, łodyga pietruszki, mięta, mniszek, rodzynki

witamina E - dzika róża, marchew, orzechy arachidowe, płatki owsiane, rodzynki

witamina C - ananas, liść brzozy, burak, banan, dzika róża, dziurawiec, fasola, groch, jabłko, jarzębina, jęczmień zielony, łodyga pietruszki, liść maliny, mięta, mniszek, pasternak, pestki dyni, pokrzywa, por, rdest ptasi, rodzynki, szałwia ziele, topinambur, liść truskawki

witaminy z grupy B - burak, banan, dzika róża, fasola, groch, jęczmień zielony, marchew, mniszek, orzechy arachidowe, papaja, pasternak, płatki owsiane, pokrzywa, por, rodzynki, sorgo, szałwia, topinambur, liść truskawki

witamina PP - burak, marchew, liść szałwii

witamina P - kwiat hibiskusa, ziele gryki

witamina H - groch, marchew

witamina K - liść brzozy, dzika róża, marchew, liść pokrzywy

witamina D - korzeń i ziele mniszka, pestki dyni


Wszystkie te zioła znajdują się w ofercie firmy Herbal Farm, firma ta jest także źródłem wielu z powyższych informacji: http://www.herbalfarm.pl/ Inne źródła: "Farmakognozja" S. Kohlmunzer, "Farmakognozja" I. Matławska, FP VI, opisy wyglądu na podstawie zdjęć z Wikipedii.

Autorzy: Glaniasta, Dżesper, Dream. Dodatki: bonitka, KK

​

​

​